Praktisch alle oplossingen voor onzekerheden hebben de vorm van halters. De halter (een stang met gewichten aan beide uiteinden, gebruikt door gewichtheffers) dient ter illustratie van de combinatie van van elkaar gescheiden extremen, waarbij het middengedeelte wordt vermeden. In deze inzichtsbrief is de halter niet noodzakelijkerwijs symmetrisch; hij bestaat gewoon uit twee extremen, met niets in het midden.
De twee extremen zijn: extreme risicomijding aan de ene kant en extreme risicogerichtheid aan de andere kant in plaats van alleen het gemiddelde zoals dit in veel organisaties toegepast wordt waarbij gemiddelde risico’s per definitie enorme meetfouten oplevert.
Kenmerken risicomijding:
- Lijn /staf structuur; alle wijsheid komt van boven;
- Functietitels geven identiteit door statusaanduiding;
- Een stevig bilateraal overlegstructuur waarbij deadlines in de actielijstjes continu verschuiven;
- Afdelingshoofden overleggen wekelijks op een vast moment met elkaar (dit noemt men een ‘Managementteam overleg’);
- Accent op ‘verbeteren’ van processen, die in steeds omvangrijkere handboeken in detail beschreven worden; elkaar fouten verwijten;
- Concurrentie is vijand die tot actie aanzet;
- Leveranciers worden gekozen op prijs en kwaliteit;
- Angstcultuur oftewel een hiërarchie cultuur;
- Meten, spreadsheets, vinken, verantwoording afleggen, trainingstrajecten ontworpen door HR, alles op het heden geconcentreerd;
- Heftig intern mailverkeer met veel c.c. waarbij meningen top down verdedigd worden.
Kenmerken risicogerichtheid:
- Netwerk structuur; alle wijsheid is op de werkvloer;
- Ontbreken van functietitels dwingt tot vinden van dieper gevoel van identiteit;
- Medewerkers zoeken elkaar op en stemmen af;
- Ontbreken van managementlagen; wisselende teams zijn zelfsturend;
- Accent op ‘vernieuwen’ waarbij veel ‘buiten de lijntjes gekleurd wordt’, leren van fouten;
- Het concept van concurrentie is irrelevant;
- Leveranciers worden als partners gekozen op hoe ze passen bij de purpose;
- Adhocratie cultuur;
- Communiceren, samenwerken, vonken, verantwoordelijkheid nemen, persoonlijke vrijheid in ontwikkeling, alles op de toekomst geconcentreerd;
- Verschillende communicatie – kanalen bieden verbinding waarbij er inzichtelijk geredeneerd wordt.
Tips uit één van onze bouwstenen
Uit de bouwsteen “Leven met verandering”: Het grootste risico in een turbulente tijd is niet die turbulentie zelf, maar dat we erop reageren met een denkwijze die niet langer opgaat (Peter Drucker).
Stelling / Wisecrack / Oneliner
Als je altijd slaagt, neem je niet genoeg risico.