Voor het stellen van je natuurlijke grens, heb je waarden nodig. Een waarde geeft uitdrukking aan de manier van denken: wat vinden wij belangrijk? Wat zijn de morele kaders waarbinnen wij onze doelen willen bereiken?
Kenmerken van waarden:
- Authentiek: geven uitdrukking aan een geloof, een innerlijke overtuiging;
- Expliciet: stellig, zonder voorbehouden;
- Aanwezig: het gaat er niet om welke waarden we zouden moeten aanhangen, het gaat erom wat wij hier en nu vinden.
Principes vormen de gedragsmatige vertaling van deze waarden en hebben betrekking op dezelfde aspecten. Essentieel is dat het gewenste gedrag voor iedereen geldt en dat men elkaar onderling op de leidende principes aanspreekt. Een goede manier om achter de principes van individuen en organisaties te komen is hen onder druk te zetten en als het ware te ‘straffen’ voor het vasthouden aan hun principes. Bijvoorbeeld:
- Het vasthouden aan het principe ‘alles in een keer goed doen’ betekent dat de mailing een week later de deur uit gaat of dat nachtrust moet worden ingeleverd;
- ‘Mensen aanspreken op hun sterke punten’ heeft tot gevolg dat verworven posities ter discussie komen te staan of mensen de organisatie moeten verlaten;
- ‘Maatwerk leveren’ houdt in dat een logistiek systeem op z’n kop gezet moet worden of dat de winstgevendheid daalt.
Duidelijk is dat met het vaststellen en naleven van de leidende principes bepaalde ‘strategieën’ naar boven komen: wat zijn de uiterlijke kenmerken van de wijze waarop wij ons willen manifesteren naar onze stakeholders?
Kenmerken van principes:
- Algemeen geldend: onafhankelijk van rang, stand, geslacht of verantwoordelijkheid, iedereen binnen een organisatie heeft zich ernaar te gedragen;
- Observeerbaar: een principe geeft uitdrukking aan iets wat je iemand kunt zien doen. Naleving en schending zijn te constateren;
- Pertinent geformuleerd: laat geen twijfel over waar het precies om gaat, niet Multi-interpretabel.
Om antwoord te geven op de vraag ‘waar ligt jouw natuurlijke grens?’ helpen onderstaande vragen:
- Welke waarden vind jij zelf belangrijk?
- Welke waarden vindt jullie organisatie belangrijk?
- Hoe vertaalt men die waarden naar concreet gedrag?
- Zijn deze waarden gekoppeld aan je eigen / jullie strategie?
- Hoe ondersteunen de gekozen waarden je eigen plannen?
- Hoe vertaal jij de waarden naar voorbeeldgedrag?
- Hoe zichtbaar heb jij je eigen waarden en / of de waarden van jullie organisatie gemaakt?
- Waar trek jij de grens van wel of niet toestaan van bepaalde gedragingen t.o.v. deze waarden?
- Hoe reken jij je medewerkers hierop af?
- Wanneer verlaat jij de organisatie / neem jij afscheid van de klant bij het ‘zondigen’ tegen jouw / jullie waarden?
Tips uit één van onze bouwstenen
Uit de bouwsteen “Managen van de acculturatie”: Sterke culturen worden altijd als zodanig opgevat op basis van artefacten omdat die het zichtbaarst zijn, maar de onderliggende waarden en aannamen doen veel meer ter zake (Adam Grant).
Stelling / Wisecrack / Oneliner
Ken je waarde, laat je waarderen, waardeer een ander en laat gaan wat je niet waarderen kan.
Pepijn van Rooij 