Optionaliteit betekent dat je altijd de mogelijkheid hebt om te kiezen. Onvoorziene omstandigheden zetten je dan nooit met de rug tegen de muur. Denk bijvoorbeeld aan een overheidsbesluit waardoor bepaalde producten of diensten van de ene op de andere dag niet meer geleverd mogen worden, of de komst van een concurrent, of het vertrek van een belangrijke collega of het faillissement van een ICT-leverancier die cruciale diensten leverde. Je maakt de keuze pas als ontwikkelingen zich daadwerkelijk voordoen en je de optie gaat inzetten. Dat betekent dat je:
- opties dient te vergroten door creativiteit toe te passen. Met efficiency nastreven, zal je dit niet lukken. Hoe meer onzekerheid, stress en wanorde, hoe belangrijker opties zijn.
- die opties neemt, die logischerwijs leiden tot de meeste toegevoegde waarde. Je vergroot daarmee de kans op een gunstige uitkomst.
- altijd opties achter de hand hebt die de organisatie meer voordelen dan nadelen biedt, waardoor je sneller kunt inspelen op situaties die je veel goeds kunnen brengen. Denk hierbij aan scenario’s.
- voor jezelf je optionaliteit eenvoudig kunt vergroten door nieuwe competenties en vaardigheden te ontwikkelen.
- voor je organisatie meerdere businessmodellen uitwerkt en toepast.
- tijdig ingrijpt bij een te grote afhankelijkheid van een nichemarkt, of bij het aangaan van grote schulden, of het aannemen en behouden van medewerkers met beperkte vaardigheden: rij niet op een snelweg zonder afritten.
- Niet stuurt op efficiency: met zo min mogelijk middelen en inzet een maximaal resultaat moeten halen. Dit maakt organisaties zwakker. Lean-management blijkt dan meer een kostenreductie te zijn waardoor onvoorspelbare en volatiele situaties direct tot problemen leiden.
Tips uit één van onze bouwstenen
Uit de bouwsteen “Een visie ontwikkelen en communiceren”: Als je bij een strategische keuze niet bang bent voor de risico’s, dan stelt die strategie niet zoveel voor (Reed Hastings).
Stelling / Wisecrack / Oneliner
May your choices reflect your hopes not your fears (Nelson Mandela).
Pepijn van Rooij 